“Erover praten is uiteindelijk veel belangrijker dan het vinden van een oplossing”
Wie de diagnose kanker krijgt wordt veelal geconfronteerd met vragen over de zin van het leven, ziekte en de dood. Deze maand spreken we Henry Wolterink, geestelijk verzorger in het Maasstad Ziekenhuis. We stellen hem vijf vragen over zijn rol binnen het ziekenhuis en het belang van het gesprek met de patiënt rondom zingeving.
1. Kun je kort iets over jezelf vertellen en over je rol als geestelijk verzorger?
Ik ben Henry Wolterink, 62, en ik werk als geestelijk verzorger in het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam. Veel mensen koppelen deze functie nog steeds aan het geloof, maar het is inmiddels veel breder geworden. Iedereen heeft een bepaalde levensbeschouwing. De existentiële vragen die het leven je stelt, dat is waar mijn vak over gaat: ‘Waarvoor zijn we hier?’ ‘Wat doen we hier?’ Wanneer je te maken krijgt met een crisis zoals kanker komen dat soort vragen naar de oppervlakte. De antwoorden heb ik natuurlijk ook niet, maar ik kan wel door mijn manier van vragen stellen helpen om wat duidelijkheid te creëren. Vaak is het voeren van een gesprek over deze onderwerpen al heel ordenend, het feit dat erover gepraat kan worden. Zoals Machteld Huber zegt: “Zingeving is de sterkste gezondheid bevorderende kracht in de mens”. Ik zie hoe dat in de praktijk inderdaad vaak zo is.
2. Wat wil jij als geestelijk verzorger bij de patiënt bereiken?
Mijn doel is vooral om een goede gesprekspartner te zijn. Vaak zijn patiënten na de diagnose kanker volledig in paniek. Alleen het woord ‘kanker’ roept al zo enorm veel emoties en gedachten op. En ondanks dat het ondertussen een chronische ziekte aan het worden is, denken veel mensen toch: ‘kanker, dan ga je dood’. Ik probeer het onderwerp bespreekbaar te maken, waardoor de patiënt zelf wat orde krijgt. Uiteindelijk hoop ik dat dit er toe leidt dat men iets van vrede of rust vindt.
3. Waar kun je zelf of als naaste het beste naartoe als je vragen of hulp nodig hebt op dit gebied?
Op de oncologie afdeling spreek ik voornamelijk mensen die in de acute fase van de ziekte zitten. Ik verwijs dan zelf ook vaak door naar de psycholoog en de maatschappelijk werker binnen het ziekenhuis. Dat patiënten kunnen praten met iemand vinden ze sowieso fijn, en met wie maakt in eerste instantie niet zoveel uit. Bij vragen over de zin van het leven moet men wel echt bij de geestelijk verzorger terechtkomen, daar zijn we speciaal voor opgeleid. Daarnaast verwijzen oncologieverpleegkundigen op de poli door naar Stichting OOK. De verwerking van kanker komt namelijk vaak pas naderhand. Dan is de online begeleiding die je kunt krijgen via Mijn OOK een fijn hulpmiddel, bijvoorbeeld op het gebied van zingeving.
4. Met wat voor soort vragen komen mensen bij je? Kun je een voorbeeld noemen?
Dat is heel verschillend, maar er zijn wel een aantal vragen die vaak terugkomen. Zo krijg ik geregeld de ‘waarom’ vraag: ‘Ik heb altijd zo netjes geleefd en opgepast, waarom overkomt mij dit?’ Daar heb ik natuurlijk geen antwoord op, maar er schuilt meestal wel wat onder. Verongelijktheid bijvoorbeeld. Is het feit dat jij kanker hebt niet eerlijk? Tegenover wie dan, gaat daar iemand over? Of angst. Dat zijn de onderwerpen waar je op terecht komt. Maar ook de pijn over het afscheid moeten nemen is iets wat vaak aan bod komt. Mensen zeggen regelmatig: ‘Ach dat ik zelf ga, dat vind ik niet zo erg, maar mijn kinderen blijven alleen achter. Voor hen zou ik nog willen leven.’
5. Heb je nog tips hoe om te gaan met vragen of (negatieve) gedachten rondom de zin van het leven bij kanker?
Zoek een gesprekspartner. Dit kan bijvoorbeeld een geestelijk verzorger zijn, die zijn er tegenwoordig ook binnen de eerste lijn. Erover praten is uiteindelijk veel belangrijker dan het vinden van een oplossing.
Meer informatie
Stichting OOK
Heb jij vragen over het omgaan met de gevolgen van kanker, bijvoorbeeld op gebied van zingeving? Kom via de online omgeving Mijn OOK in contact met een ondersteuningsconsulent, en ontvang persoonlijk advies en begeleiding. Lees hier meer informatie over het platform en het aanmaken van een account.