Niet alleen de behandeling tegen kanker is ingrijpend, ook de gevolgen kunnen heftig zijn. Zo is een van de mogelijke gevolgen van de ziekte of behandeling: smaakverandering door kanker. Veel patiënten geven aan na hun behandeling last te hebben van een veranderde reuk en smaak. Zo smaken veel dingen bijvoorbeeld te zout of lust je bepaalde ingrediënten niet meer die eerst zo lekker waren. Hoe ontstaat deze smaakverandering? En hoe kan je hiermee omgaan? Stichting OOK heeft het voor je uitgezocht.
Belangrijk om eerst eens uit te zoeken hoe je smaak eigenlijk werkt. Aan de binnenkant van je tong zitten smaakknoppen, ook wel de smaakpapillen genoemd. Hiermee proeven we vijf verschillende smaken: zout, zoet, zuur, bitter en umami. Ook onze neus speelt een grote rol bij de smaak van het voedsel, deze wordt namelijk deels bepaald door de geur die we ruiken. Daarnaast spelen ook de structuur van voedsel en de bereidingswijze een rol in onze smaak. Denk bijvoorbeeld aan pittig of krokant eten, waarbij het kauwen de speekselklieren activeert en je zo nog beter gaat proeven.*
Oorzaken smaakverandering bij kanker
De behandeling of vorm van kanker kunnen invloed hebben op de smaak, vaak horen wij deze klachten na chemotherapie. Maar waarom kan chemo zorgen voor een andere smaak? Chemotherapie richt zich op het treffen van “snelle cellen”, waaronder ook ons haar en onze smaakpapillen vallen. En doordat dit de cellen zijn die gedurende de chemo worden aangevallen, betekend dat helaas ook dat er smaakcellen kapot worden gemaakt. En door het uitvallen van te veel van deze cellen, wordt het complete smaakbeeld niet meer doorgeseind naar onze hersenen en vinden we ons eten niet meer lekker.
Het totaal verdwijnen van smaak heeft een andere oorzaak, namelijk radiotherapie. Hierbij worden de kankercellen met gerichte straling gedood. In het geval van een behandeling van een hersen- of hoofdtumor, worden de speekselklieren dus ook aangetast. In dat geval stopt de speekselproductie en is het waarnemen van smaak ontzettend lastig. Het kan zelfs zo zijn, dat voeding helemaal geen smaak meer heeft. *
Voeding bij kanker
En om patiënten beter te kunnen begeleiden op het gebied van voeding, is smaaksturing ontstaan. Hierbij wordt het eten van de patiënt aangepast op de veranderingen in smaak. Hierbij werken koks, verpleegkundigen, diëtisten en voedingsassistenten samen om nieuwe materialen en methode te ontwikkelen voor patiënten. Denk aan vernieuwde recepten, kookworkshops en folders.*
Omgaan met vernieuwde smaak door kanker
Een droge mond kan effect hebben op de smaak, dus het is belangrijk om genoeg te drinken gedurende de dag. Ook de temperatuur van de gerechten heeft effect op de smaak, experimenteer daarom met zowel warme, als koude bereidingswijzen. Smaakt het voedsel naar metaal? Voeg dan kaneel, honing of geraspte wortel toe voor een zoetere smaak. Als je weinig smaak proeft, kan je eens proberen om kruiden met een sterke smaak toe te voegen, bijvoorbeeld munt, rozemarijn of dille. Wees niet bang voor zogenaamde “gekke” combinaties. Het belangrijkste is dat je weer wat smaak terugkrijgt en weer kan genieten van je eten.
Daarnaast geeft Robert Greene, oprichter van Stichting HungerNdThirst en specialist op het gebied van smaakverandering, een belangrijke tip. “Wat voor mij belangrijk is, is dat familieleden, vrienden of zorgprofessionals niet vragen aan patiënten of ‘het eten heeft gesmaakt’ of ‘lekker is/was’. Vraag naar de ervaring. Stel vragen zoals ‘hoe heb je het eten ervaren?’ / ‘wat gevoel kreeg je tijdens het eten?”
Ben je op zoek naar recepten die volledig zijn toegespitst op smaakverandering? Neem dan hier eens een kijkje. Je vindt hier niet alleen inspiratie voor het avondeten, maar ook voor bijgerechten, tussendoortjes of de lunch.*
*Deze informatie is afkomstig van diverse betrouwbare bronnen zoals Kanker.nl
Persoonlijke begeleiding bij voeding
Heb je vragen of wil je graag hulp met voeding bij kanker? Ga dan in gesprek met onze ondersteuningsconsulent via de online omgeving Mijn OOK. Maak kennis tijdens een intakegesprek en bekijk samen wat jouw behoeften zijn. Vervolgens krijg je de begeleiding die bij jou past, zoals een maandelijks videobelconsult. Klik op de onderstaande knop voor meer informatie.
