Webinar: Kanker? Stel je vraag over ondersteuning bij kanker aan professionals!

27 januari 2022

Wanneer jij of je naaste geraakt wordt door kanker, komt er veel op je af. Misschien vind je het lastig om je weg te vinden in alle beschikbare informatie. Of heb je juist jaren na je behandeling nog last van vervelende gevolgen, zoals vermoeidheid of concentratieverlies. Wij van Optimale Ondersteuning bij Kanker (OOK) helpen mensen met kanker en hun naasten met informatie, adviezen en persoonlijke begeleiding. Want iedereen moet volgens ons de juiste ondersteuning bij kanker krijgen. Ook als naaste!

In het kader van Wereldkankerdag 4 februari organiseren we een webinar waarbij je je vragen kunt stellen aan Suzanne van Atten, oncologieverpleegkundige en ondersteuningsconsulent. Zij vertelt over veel voorkomende vragen en problemen waar haar cliënten tegen aan lopen tijdens en na de behandeling van kanker. Bijvoorbeeld over de impact op het dagelijks leven van hormoontherapie, smaakverandering, vermoeidheid, werk en zorgen voor kinderen.

Heb je zelf een vraag? Stel ze aan Suzanne en zij geeft tijdens dit webinar antwoord op je vraag. Stuur alvast je vraag in bij aanmelding.

Wanneer: woensdag 9 februari 2022

Tijd: 11.00 – 11.45 uur

Aderans: “Een haarwerk kan het verschil maken.”

27 januari 2022

Veranderingen in/aan het lichaam.
Aderans: “Een haarwerk kan het verschil maken.”

Een haarwerk kan ervoor zorgen dat je er niet ziek uitziet.

Als je te maken krijgt met haarverlies door chemotherapie, betekent dat meer dan alleen het verliezen van je haar. Je haar bepaalt namelijk voor een groot deel je uiterlijk en door behandelingen verandert dit helemaal. Het heeft dan ook niet alleen impact op je lichaam, maar ook op hoe je je voelt. Een haarwerk kan dan het verschil maken.

Bij Aderans Hair Center werken gediplomeerde haarwerkspecialisten. Naast het team van deze specialisten heeft Aderans ook mammacare-adviseurs in dienst, waardoor je ook voor borstprotheses en protheselingerie onder hetzelfde dak terecht kunt. Wij spraken met Lisa Hoogland, haarwerkspecialiste en vestigingsmanager bij de salons in het Maasstad Ziekenhuis en Erasmus MC.

“Een haarwerk kan camoufleren en ervoor zorgen dat je er niet ziek uitziet. Gelukkig is het zo dat haarwerken er tegenwoordig zó goed uitzien dat ze niet van echt haar te onderscheiden zijn. Er zijn zelfs weleens vrouwen die tegen ons zeggen “Dit is mooier dan mijn eigen haar!”

Zo natuurlijk mogelijk

Lisa vertelt: “Een haarwerk kan camoufleren en ervoor zorgen dat je er niet ziek uitziet. Gelukkig is het zo dat haarwerken er tegenwoordig zó goed uitzien dat ze niet van echt haar te onderscheiden zijn. Er zijn zelfs weleens vrouwen die tegen ons zeggen “Dit is mooier dan mijn eigen haar!” We zorgen er altijd voor dat het haarwerk er zo natuurlijk mogelijk uitziet, want niks is fijner dan gewoon buiten rond te lopen zonder dat iemand ziet dat je een haarwerk draagt.”

Tijdig afspraak maken

“Het is verstandig om op tijd een afspraak bij ons te maken, namelijk voordat je begint met de chemokuur. Of kort daarna. Dan heb je je eigen haar nog en kunnen we een haarwerk adviseren dat qua model en kleur het beste aansluit op je eigen haar. Het duurt ongeveer 17 tot 19 dagen na de eerste kuur voordat je haar begint met uitvallen. Het is trouwens niet zo dat je gelijk na de eerste chemobehandeling meteen kaal wordt. Tijdens het intakegesprek bespreken we in alle privacy je wensen en bepalen we samen of een haarwerk van echt haar of synthetisch haar daar het beste op aansluit. We kunnen binnen een week een zichtzending van meerdere haarwerken laten komen, die we opzetten en passen. Dan kun je je definitieve keuze maken. Op het moment dat je haar begint uit te vallen, plaatsen wij het haarwerk en passen we dit nog aan door het eventueel te knippen of te modelleren. Ook krijg je nazorg en uitleg over het onderhoud van het haarwerk. Verder zorgen we ervoor dat je zo comfortabel mogelijk onze salon uit gaat.”

Vergoeding

Wanneer je een verwijzing hebt van je arts, heb je recht op een vergoeding vanuit de basisverzekering voor een haarwerk. Ben je aanvullend verzekerd, dan heb je mogelijk recht op een nog hogere vergoeding. Ook borstprotheses worden vergoed uit de basisverzekering. Aderans Hair Center regelt zelf de afhandeling met je zorgverzekeraar, zodat je daar geen omkijken meer naar hebt.

Aderans Hair Center is aangesloten bij de Stichting Erkenningsregeling Medische Hulpmiddelen (SEMH) en is als leverancier van haarwerken erkend door alle zorgverzekeraars.

Echt haar of synthetisch haar

Er zijn haarwerken van echt haar en van synthetisch haar. Beide varianten hebben hun eigen eigenschappen. Een haarwerk van synthetisch haar is doorgaans een prima oplossing bij tijdelijke kaalheid. Een haarwerk van echt haar gaat langer mee en is vaak een betere optie bij lange lengtes.

Over Aderans Hair Center

Aderans Hair Center heeft meerdere vestigingen in Nederland en België, en is gespecialiseerd in haarwerken voor mannen en vrouwen en de aanpak van hoofdhuidproblemen.

Laat je e-mailadres achter in onze winkel en Ontvang bij afname van een Haarwerk bij Aderans een gratis mutsje t.w.v. € 50,-.

Heb je vragen of wil je graag hulp bij het onderwerp ‘Veranderingen in/aan het lichaam’ bij kanker? Ga dan in gesprek met onze ondersteuningsconsulent via de online omgeving ‘Mijn OOK’. Maak kennis tijdens een intakegesprek en bekijk samen wat jouw behoeften zijn. Vervolgens krijg je de begeleiding die bij jou past, zoals bijvoorbeeld een maandelijks videobelconsult. Klik op de onderstaande knop voor meer informatie.

Meer informatie Mijn OOK

Bestel of bekijk het magazine online

Dit artikel is gepubliceerd in het magazine ‘Leven & Kanker’. Bestel het magazine tegen verzendkosten, of bekijk het online.

Bekijk het magazine

Geen mantelpakje en een plak cake, maar een Gewoon Bijzonder Afscheid

26 januari 2022

Een goed afscheid
Geen mens is gelijk, iedereen is bijzonder. Bijzonder in karakter, in levenservaring, in ambities, in emoties, in denken, in doen, in wensen, in dromen en in herinneringen. Dit geldt ook voor de wensen voor het afscheid.

Geen mantelpak en plakje cake

Wiesje Hallewas en Jolanda Roos vormen samen een duo in de uitvaartbranche. In 2016 zijn zij gestart met ‘Gewoon Bijzonder Afscheid’, een uitvaartonderneming die het net even anders aanpakt. “Op een eigenwijze manier”, zegt Wiesje. “We gaan geen uitdaging uit de weg en regelen en organiseren alles tot in de kleinste details.” Wiesje en Jolanda zoeken naar de rode draad in het leven van jullie geliefde, zodat het afscheid echt aansluit bij het leven dat geleefd is. En dat mag best een beetje anders dan anders. Geen mantelpakjes voor de dames, maar kleding die afgestemd is op het soort uitvaart. Geen standaardkaarten of -kisten waar families uit moeten kiezen, maar eerst een goed gesprek om de wensen te leren kennen. Afgemaakt met een zoektocht naar een passende locatie voor het afscheid, waarbij verder wordt gekeken dan de uitvaartcentra.

Een afscheid dat liefdevol, warm en eigen is. Waarin je je geliefde echt herkent en denkt: ja, dat is precies zoals hij was!

Verhalen die raken

Wiesje en Jolanda geloven in een verbindende afscheidsceremonie. Een afscheid dat liefdevol, warm en eigen is. Waarin je je geliefde echt herkent en denkt: ja, dat is precies zoals hij was! “Daarom werken wij heel graag met ceremoniesprekers,” zegt Jolanda. “Die zorgen samen met de familie voor een mooi verhaal dat precies weergeeft wie jullie geliefde was. Zo wordt het een afscheid dat herkenning oproept; waarbij gelachen en ook gehuild mag worden.”

Afscheid bij leven

Met elkaar praten over de dood en het afscheid kan lastig zijn. Maar er toch over beginnen kan zorgen voor mooie, intieme gesprekken. Zo kun je samen – bij leven al – nadenken over wat echt belangrijk voor je is. Als je weet dat je binnenkort komt te overlijden, sta je wellicht open voor het samen maken van dierbare en waardevolle herinneringen. Dit kan een diner in een favoriet restaurant, een feest of het opnemen van een film zijn, om ook zelf bij leven afscheid te kunnen nemen.

Onvergetelijk en waardevol

Jolanda en Wiesje hebben warme herinneringen aan de uitvaarten die zij hebben mogen organiseren. Een afscheid van een jongetje dat van theater hield, waarbij de gehele uitvaart in een theater werd gehouden. Een uitvaart van een kunstliefhebber tussen de kunstwerken van een tentoonstelling, en een uitvaart van een man die door iedereen omschreven werd als levensgenieter, waarbij werd getoost met een wijn die hij zelf vooraf had uitgekozen. “We zoeken naar die details om het afscheid eigenzinnig te maken,” zegt Jolanda. Wiesje knikt. “En om het echt een afscheid te maken voor het leven dat geleefd is.”

Regisseur van je eigen afscheid

Binnenkort gaan Jolanda en Wiesje inspiratiemomenten organiseren. Maak van de moeilijke weg een mooi wandelpad met een DOODGEWOON gesprek over dood en de toekomst, om tot nieuwe ideeën en inzichten te komen. Houd de website in de gaten voor meer informatie.

In de aanloop naar een afscheid staat niet centraal ‘hoe het hoort’, maar hoe jullie het willen. Er zijn talloze mogelijkheden om een warm en liefdevol afscheid te organiseren waarbij soms ook keuzes passen die origineel, anders of een beetje onconventioneel zijn. Word regisseur van je eigen afscheid!

Over Gewoon Bijzonder Afscheid

“Onze missie is dat de uitvaart aansluit bij het leven dat geleefd is. Samen met de familie zoeken we naar mogelijkheden om de wensen te realiseren.”

Heb je vragen of wil je graag hulp bij het onderwerp ‘Energie & bewegen’ bij kanker? Ga dan in gesprek met onze ondersteuningsconsulent via de online omgeving ‘Mijn OOK’. Maak kennis tijdens een intakegesprek en bekijk samen wat jouw behoeften zijn. Vervolgens krijg je de begeleiding die bij jou past, zoals bijvoorbeeld een maandelijks videobelconsult. Klik op de onderstaande knop voor meer informatie.

Meer informatie Mijn OOK

Bestel of bekijk het magazine online

Dit artikel is gepubliceerd in het magazine ‘Leven & Kanker’. Bestel het magazine tegen verzendkosten, of bekijk het online.

Bekijk het magazine

In beweging blijven is altijd goed

24 januari 2022

Energie & bewegen
Het in beweging blijven tijdens of na kanker is vaak een uitdaging.

Bewegen is gezond, voor iedereen en altijd. Zeker als je ziek bent, is in beweging blijven van belang. Maar ook ter voorkoming van ziek worden helpt beweging. Het is zelfs zo dat voldoende beweging het risico op het krijgen van kanker verkleint. Ook blijkt dat mensen die kanker hebben en te weinig bewegen, een hoger risico hebben op bijvoorbeeld complicaties.

Voldoende en de juiste beweging is belangrijk, maar wanneer is het voldoende? We spreken van ‘voldoende beweging’ wanneer je ten minste vijf dagen per week gedurende 30 minuten in beweging bent. Voor kinderen, jongeren en mensen met overgewicht is het nog beter om 60 minuten in beweging te zijn. Dit kun je al behalen door elke dag een stevige wandeling of een fietstocht te maken. Beweging zorgt ervoor dat je gezond en fit blijft. Een fit lichaam draagt weer bij aan een gezonde geest.

Het in beweging blijven tijdens of na kanker is vaak een uitdaging, maar toch is het van belang dat er in de verschillende fases van het ziekteproces getracht wordt om in beweging te blijven.

Fitter erin, fitter eruit

Sporten voorafgaand aan een medische behandeling helpt patiënten om sneller te herstellen na de operatie door de spierkracht en het uithoudingsvermogen te verbeteren, evenals de bloedcirculatie en de longfunctie: “hoe fitter erin, hoe fitter eruit”. Lichaamsbeweging voor een kankeroperatie betekent minder complicaties en een kortere verblijfsduur in het ziekenhuis. Wanneer er een mogelijkheid is om voor de operatie te sporten, kan er gekozen worden voor een (deels) gesuperviseerd programma. Dit wordt ook wel “prehabilitatie” genoemd.

Prehabilitatie bestaat naast de fysieke training ook uit begeleiding bij het verbeteren van voeding (eventueel stoppen met roken/alcohol) en mentale begeleiding. Er is aangetoond dat ook in de korte tijd die er soms is tussen de diagnose en operatie de conditie goed verbeterd kan worden, met als resultaat minder complicaties van de operatie, een kortere opnameduur en een sneller herstel.

“Beweging zorgt ervoor dat je gezond en fit blijft, een fit lichaam draagt weer bij aan een gezonde geest.”

Lichamelijke klachten

De behandeling van kanker bestaat vaak uit verschillende onderdelen. Zo kan het zijn dat je geopereerd wordt en bestraald wordt, of dat je medicatie (zoals chemotherapie, antihormonale therapie of immunotherapie) krijgt. Deze medische behandelingen hebben een negatieve invloed op je lichamelijke fitheid. Er kunnen lichamelijke klachten ontstaan, zoals verminderde conditie, verminderde spierkracht, stijfheid van gewrichten en vermoeidheid. Ook tijdens deze behandelingen is het dus belangrijk om in beweging te blijven. Zo voorkom je dat je veel last hebt van de verschillende bijwerkingen van de behandeling. Je voelt je fitter en kunt hierdoor ook meer aan.

Spierkracht en conditie trainen

In de periode dat je wordt behandeld is het ook goed om de richtlijn van ten minste vijf dagen per week, 30 minuten per dag, in beweging te hanteren. Uit onderzoek blijkt dat het nog beter is om echt te trainen, in plaats van alleen te bewegen. Dit houdt in dat je een trainingsinterventie volgt, ten minste twee tot drie keer per week, waarbij je de spierkracht en de conditie traint. De training is gericht op het behouden van fitheid en zorgt ervoor dat symptomen zoals pijn, vermoeidheid en misselijkheid afnemen. Je kunt hierdoor de behandeling beter volhouden, waardoor de behandeling kan doorgaan zoals gepland. Ook weten we tegenwoordig dat mensen die hebben getraind in de periode dat zij behandeld werden voor kanker, sneller en beter konden terugkeren naar werk.

Ook na de afronding van de behandelingen of in de palliatieve fase is het essentieel dat je in beweging blijft. Hiervoor worden dezelfde richtlijnen gehanteerd. Wanneer dit jou niet lukt, of wanneer je te veel last blijft houden van de klachten en beperkingen als gevolg van de kanker of de behandeling van kanker, kun je onder begeleiding gaan revalideren.

Revalideren kan in een revalidatiecentrum. We noemen het dan ‘medisch specialistische revalidatie’. Niet iedereen wil dit, of komt hiervoor in aanmerking. Er moet sprake zijn van meervoudige problematiek en er moet zijn verwezen door de arts. Het is ook mogelijk om te gaan revalideren in de eerste lijn. Dit houdt in dat je één op één of in een groepje gaat revalideren bij een gespecialiseerde fysiotherapeut bij jou in de buurt. De oncologiefysiotherapeut werkt vaak samen met andere disciplines binnen de eerste lijn, zoals de diëtiste, ergotherapeut of psycholoog.

Ondersteuning bij beweging

In een periode van veel medische behandelingen en de gevolgen van kanker is het vaak lastig om op de juiste manier in beweging te blijven. Ondersteuning in verschillende vormen kan heel wenselijk zijn om weer te komen tot of het behouden van een gezond beweegpatroon.

De gespecialiseerde oncologiefysiotherapeut kan hierin begeleiding bieden. De oncologiefysiotherapeut weet precies wat je wel en niet kunt doen en zal je begeleiden bij het goed uitvoeren van de oefeningen. Er wordt een schema op maat voor je gemaakt. Als je last hebt van bijwerkingen of je hebt vragen, kan de oncologiefysiotherapeut jou voorzien van het juiste advies.

M.Verseveld, MSc. klinisch epidemioloog, oedeem- en oncologiefysiotherapeut,
ad-interimvoorzitter van de NVFL

Wil je graag in contact komen met een oncologiefysiotherapeut?
Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie binnen de Lymfologie en Oncologie (NVFL) info@nvfl.nl | www.fysiotherapieenkanker.nl

Meer informatie Mijn OOK

Bestel of bekijk het magazine online

Dit artikel is gepubliceerd in het magazine ‘Leven & Kanker’. Bestel het magazine tegen verzendkosten, of bekijk het online.

Bekijk het magazine

De BACO: gespecialiseerd in werk

24 januari 2022

Werk & actief leven
De brug van kanker naar arbeid blijkt vaak lastig te nemen. Een bedrijfsartsconsulent oncologie (BACO) is een bedrijfsarts met specifieke deskundigheid op gebied van kanker en werk.

“Het is belangrijk om vanaf de diagnose aandacht te hebben voor werk en werk mee te nemen als behandeldoel.”

Jaarlijks worden ongeveer 119.000 mensen geconfronteerd met de diagnose kanker. Dit betreft circa 45.000 werkenden. De meeste (ex-)patiënten kunnen na behandeling weer aan het werk. Soms is het zelfs mogelijk om tijdens de behandelingen (gedeeltelijk) te blijven werken. Uit onderzoek blijkt echter, dat veel (ex-)kankerpatiënten problemen ondervinden bij de terugkeer naar – en het behoud van – werk. Het aantal mensen dat kanker heeft (gehad) bedraagt inmiddels zo’n 750.000. Kanker wordt van een levensbedreigende aandoening steeds meer een chronische aandoening.

Het hebben van werk is belangrijk in onze maatschappij en in ons leven. We gaan later met pensioen en zijn langer actief. Naast inkomen levert het hebben van werkwaardering, sociale contacten, structuur, plezier en zingeving op. Het hebben van werk is een stimulerende en stabiliserende factor. De diagnose kanker verstoort dit evenwicht met een dreigend verlies van werk en arbeidsongeschiktheid tot gevolg. Als arbeid vroeg in het behandeltraject van werkenden met kanker meer aandacht krijgt, bespoedigt dit de werkhervatting en leidt dit tot kostenreductie.

Terugkeer naar werk

De brug van kanker naar arbeid blijkt vaak lastig te nemen. Een bedrijfsartsconsulent oncologie (BACO) is een bedrijfsarts met specifieke deskundigheid op het gebied van kanker en werk.In het ziekenhuis is er vaak een gebrek aan kennis van en aandacht voor de factor werk bij de werkende met kanker. De BACO is als gespecialiseerde bedrijfsarts op het gebied van de oncologie werkzaam op het snijvlak van eerste en tweede lijn, naast de Klinische Arbeidsgeneeskunde, die veelal alleen in de tweede lijn werkt. De BACO adviseert werkenden met kanker en behandelaren (medisch specialist, eigen bedrijfsarts, huisarts en paramedici) bij vragen en/of problemen op het gebied van behoud van werk, (arbeids)revalidatie en werkhervatting. De BACO brengt expertise – vanuit de eerste lijn – vroeg in het behandeltraject naar de tweede lijn, zodat herstel van mogelijkheden tot het verrichten van werk als onderdeel van het behandeldoel tijdig aandacht krijgt. De inzet van de BACO door de werkgever kan nuttig zijn voor bijvoorbeeld advies over een optimale re-integratie, stagnatie van de re-integratie, vragen over passend werk en over specifieke, op het werk gerichte interventies.

Werk als behandeldoel

Sinds enkele jaren zijn BACO’s werkzaam in een aantal klinische centra en revalidatiecentra. Naast de klinisch werkzame BACO’s zijn een aantal van hen ook actief bij een arbodienst, als zelfstandig specialist of via een diagnostisch centrum.De inzet van de BACO in de kliniek is belangrijk, omdat het onderwerp ‘werk’ als behandeldoel dan meegewogen kan worden in de behandelkeuze. Dit zal bijdragen aan de kwaliteit van leven, zelfs jaren na de afronding van de behandeling.

Optimale zorg en nazorg

De Taskforce Cancer Survivorship Care heeft in 2020 het Nationaal Actieplan Kanker & Leven gelanceerd. Hierin staat beschreven hoe de zorg en nazorg voor mensen met kanker geoptimaliseerd kunnen worden. Ook is “aandacht voor werk vanaf de diagnose” opgenomen als één van de doelen in dit plan. Kijk voor meer informatie op www.taskforcecancersurvivorshipcare.nl.

Verwijzing naar de BACO

Werkenden met kanker of werkgevers kunnen naar de BACO verwezen worden door de medisch specialist, de huisarts, een andere (paramedische) behandelaar of de eigen bedrijfsarts. Ook kan de werknemer zelf contact opnemen.

De BACO adviseert en informeert de patiënt/werknemer en

– met diens toestemming – zorgprofessionals in de behandeling en begeleiding van de betrokkene. Aan de werkgever kan advies worden gegeven rond bijvoorbeeld voorwaarden om duurzaam te kunnen re-integreren en over passend werk.

De BACO kan de doelen ten aanzien van werk inbrengen in de behandeling door de medisch specialist en de re-integratiebegeleiding af te stemmen met behandelaars. Ook kan de BACO in overleg met huisarts, fysiotherapeut, de bedrijfsarts of andere professionals interventies initiëren bij aanhoudende gezondheidsklachten of werkproblemen. Denk bijvoorbeeld aan chronische vermoeidheid, concentratieproblemen of noodzakelijke aanpassingen in de werksituatie. Wanneer er sprake is van een loondienstverband, bestaat de mogelijkheid dat de werkgever de kosten van de BACO vergoedt. Zzp’ers met een arbeidsongeschiktheidsverzekering kunnen het best vooraf overleggen met hun verzekeraar over vergoeding.

In de regel zijn één of twee consulten bij de BACO voldoende. De BACO kan via de bedrijfsarts of arbodienst (of op indicatie rechtstreeks) de contacten met de werkgever onderhouden met als doel de kans op succesvolle terugkeer naar en behoud van eigen werk te vergroten. Ten slotte kan hij – waar nodig – ook in overleg treden met de verzekeringsarts en/of de arbeidsdeskundige ter ondersteuning van de patiënt in de contacten met het UWV.

Ga voor een overzicht van BACO’s naar de website van Nederlandse Vereniging voor Klinisch Arbeidsgeneeskundigen: www.nvka.nl

Heb je vragen of wil je graag hulp bij het onderwerp ‘Werk & actief leven’ bij kanker? Ga dan in gesprek met onze ondersteuningsconsulent via de online omgeving ‘Mijn OOK’. Maak kennis tijdens een intakegesprek en bekijk samen wat jouw behoeften zijn. Vervolgens krijg je de begeleiding die bij jou past, zoals bijvoorbeeld een maandelijks videobelconsult. Klik op de onderstaande knop voor meer informatie.

Meer informatie Mijn OOK

Bestel of bekijk het magazine online

Dit artikel is gepubliceerd in het magazine ‘Leven & Kanker’. Bestel het magazine tegen verzendkosten, of bekijk het online.

Bekijk het magazine

Achter de regenboog: “Kinderen hebben specifieke begeleiding nodig bij verlies.”

24 januari 2022

Kinderen
Achter de Regenboog bestaat voor kinderen die te maken krijgen met het verlies van een vader of moeder, maar ook broer of zus. Iedere dag zetten 100 vrijwilligers zich in om deze kinderen te ondersteunen door middel van activiteiten.

Ieder jaar verliezen zo’n 6500 kinderen een vader of moeder, en de helft daarvan is onder de 12 jaar, zo blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Voor deze kinderen, die te maken krijgen met het verlies van een vader of moeder – maar ook broer of zus -, bestaat de stichting Achter de Regenboog, die zich met ruim 100 vrijwilligers iedere dag inzet om deze groep kinderen te ondersteunen door middel van activiteiten.

Achter de Regenboog is er al meer dan een kwart eeuw voor kinderen, jongeren en gezinnen in Nederland die te maken krijgen met de dood. “Wij zijn een organisatie die in al die jaren heeft bewezen dat het belangrijk is dat kinderen die te maken krijgen met de dood op een liefdevolle wijze worden begeleid”, zegt voorzitter Roel Masselink. Volgens hem gaan kinderen op hun eigen manier om met de dood. “Vaak is dat reëel, maar tegelijkertijd roept de dood van een ouder, een broertje of zusje irreële gedachten op van bijvoorbeeld schuldgevoel, angst en zorg. Wij als stichting ondersteunen kinderen en gezinnen in hun rouwproces door onder meer het organiseren van lotgenotencontact.”

“We willen bereiken dat een kind weet dat het niet het enige is in die situatie en dat vragen over de dood heel begrijpelijk zijn. Dat zijn belangrijke inzichten die kinderen bij een lotgenotenweekend opdoen.”

Lotgenotenbijeenkomsten

Volgens Masselink is het vooral belangrijk dat de wereld rondom het kind zich ook bewust is van de impact van zo’n ingrijpende, verdrietige gebeurtenis. “Het is juist een van de belangrijkste doelstellingen van Achter de Regenboog dat deze groep kinderen op een liefdevolle manier de juiste begeleiding krijgt en in contact komen met lotgenootjes. Wij als stichting organiseren daarom onder meer landelijke lotgenotenbijeenkomsten. Want we weten uit de praktijk dat andere kinderen – die ook hun papa, mama, een broertje of zusje zijn verloren – veelal dezelfde vragen hebben.

We willen bereiken dat een kind weet dat het niet het enige is in die situatie en dat vragen over de dood heel begrijpelijk zijn. Dat zijn belangrijke inzichten die kinderen bij een lotgenotenweekend opdoen”, benadrukt Masselink.

Veilige omgeving

“De zorg om het verdriet van een ander gezinslid ontneemt vaak het zicht op het eigen verdriet; het rouwproces. Achter de Regenboog creëert voor gezinsleden ruimte om hun eigen verdriet een plek te geven. Dat vinden we erg belangrijk en daarom is het ook van groot belang dat wij een veilige omgeving creëren waar deze groep kinderen, veelal op een speelse wijze, wordt begeleid. Kinderen zijn met de juiste ondersteuning heel veerkrachtig in het omgaan met de dood van een gezinslid. Het is belangrijk dat kinderen naar de stichting worden doorverwezen omdat een rouwproces juist bij deze doelgroep een zeer emotionele wissel kan trekken op hun toekomst en vaak niet goed doorlopen.”

Depressies en psychische problemen

Dat beaamt ook Harrie Nijen Twilhaar, binnen het landelijk bestuur verantwoordelijk voor de marketing en communicatie. “Denk aan tegenvallende schoolprestaties op den duur, maar ook als het gaat om sluimerende depressies en jarenlange psychische problemen met de verwerking van de dood van een geliefde. Juist deze groep kinderen krijgt te maken met een van de meest kwetsbaarste gebeurtenissen in hun leven. Zeker op zo’n jonge leeftijd.”

De juiste voorlichting

Het werkveld van Achter de Regenboog is groot. Behalve het begeleiden van kinderen die een ouder of broertje of zusje hebben verloren, is het belangrijk dat hulpverlenende instellingen, zoals ziekenhuizen, uitvaartcentra, huisartsenpraktijken, scholen en hospices de juiste voorlichting krijgen rond de manieren waarop kinderen na een traumatische ervaring opgevangen kunnen worden.

Volgens Nijen Twilhaar zijn bijvoorbeeld docenten in het primair en secundair onderwijs niet altijd in staat om de juiste opvang te verlenen als een leerling in de klas te maken krijgt met een sterfgeval thuis. “Er wordt vaak op scholen een protocol in werking gesteld rond hoe om te gaan met kinderen die te maken krijgen met een overlijden binnen het gezin. Echter leert de praktijk dat een abstract opgesteld stappenplan niet altijd werkt. Daarom is het belangrijk dat scholen de juiste voorlichting krijgen hoe om te gaan met deze gevoelige materie”, aldus Nijen Twilhaar. “Wij als stichting kunnen deze voorlichting met onze specialisten aanbieden.”

“We zien nu nog te weinig dat bijvoorbeeld huisartsen, ziekenhuizen of andere zorgverleners kinderen doorverwijzen naar onze stichting, waaraan een groot aantal gespecialiseerde rouwtherapeuten verbonden zijn.” Juist daarom is het volgens hem belangrijk dat Achter de Regenboog op grote schaal landelijk nog meer bekendheid krijgt.

Doelstellingen:

Achter de Regenboog wil ervoor zorgen dat een kind, dat een dierbare heeft verloren door de dood, alleen of samen met het gezin, lotgenotencontact kan ervaren en daarmee onder meer kan ervaren dat het niet alleen is met zijn ervaringen. Daarom biedt Achter de Regenboog lotgenotenweekenden en verwante activiteiten aan
Daarnaast wil Achter de Regenboog ervoor zorgen dat informatie en advies over kind en rouw breed toegankelijk is. Daarom biedt Achter de Regenboog haar Informatie & Adviesdienst en verwante activiteiten aan.

Over Achter de regenboog

Achter de Regenboog zet zich al ruim 25 jaar in voor kinderen, jongeren en gezinnen waarvan een dierbare dood is gegaan. Achter de Regenboog meent dat deze kinderen, jongeren en ouders met de juiste ondersteuning in staat zijn een gezond bestaan op te bouwen.Achter de Regenboog is aangesloten bij ANBI en CBF en start in 2022 een grote campagne om de stichting landelijk meer bekendheid te geven.

Heb je vragen of wil je graag hulp bij het onderwerp ‘Kinderen’ bij kanker? Ga dan in gesprek met onze ondersteuningsconsulent via de online omgeving ‘Mijn OOK’. Maak kennis tijdens een intakegesprek en bekijk samen wat jouw behoeften zijn. Vervolgens krijg je de begeleiding die bij jou past, zoals bijvoorbeeld een maandelijks videobelconsult. Klik op de onderstaande knop voor meer informatie.

Meer informatie Mijn OOK

Bestel of bekijk het magazine online

Dit artikel is gepubliceerd in het magazine ‘Leven & Kanker’. Bestel het magazine tegen verzendkosten, of bekijk het online.

Bekijk het magazine

MalnuCare: Goede voeding bij kanker, van levensbelang!

24 januari 2022

Voeding & spijsvertering
MalnuCare: “Gewichtsverlies is in ‘diëtistenland echt een rode vlag.”

“Juist als je behandelingen ondergaat, is het extra belangrijk om fit te zijn én te blijven.”

Goede voeding bij kanker: van levensbelang!

De behandeling tegen kanker heeft er flink ingehakt. Je wordt nóg misselijk als je aan je laatste chemokuur denkt. Het is ook net alsof je smaak helemaal veranderd is. Terwijl je normaal gesproken dol bent op lekker eten, moet je er nu niet aan denken. Je bent dan ook al een paar kilo afgevallen. Als je al jaren tegen overgewicht vecht, lijkt dat een geluk bij een ongeluk, maar niets is minder waar.

“Nee”, schudt diëtist Roos Klaver van MalnuCare resoluut haar hoofd. “Juist als je behandelingen ondergaat, is het extra belangrijk om fit te zijn én te blijven. En voeding is daar een belangrijk onderdeel van. Wanneer je afvalt, verlies je spiermassa. Daardoor gaat je conditie hard achteruit. En daarom maakt het niet uit of je 60 kg weegt of 120 kg. Gewichtsverlies is in ‘diëtistenland’ echt een rode vlag.”

“Eén van de meest voorkomende klachten is vermoeidheid en daardoor ook vaak een verminderde eetlust”

Goede conditie

“Wanneer je conditie goed is, heb je minder kans op complicaties”, mengt ook collega Maaike Admiraal zich in het gesprek. “Je weerstand blijft beter op peil en je herstelt sneller na een operatie of behandeling. Daarom is het ook zo belangrijk om tijdig een diëtiste te raadplegen. Als gespecialiseerde eerstelijns diëtistenpraktijk werkt MalnuCare nauw samen met ziekenhuizen en revalidatiecentra. We worden ingezet als patiënten weer naar huis gaan, maar krijgen ook patiënten doorverwezen via de huisarts of andere hulpverleners. Wij doen voornamelijk huisbezoeken en zien oncologische patiënten voor, tijdens of na de behandelingen in de thuissituatie.”

Tips en adviezen

Niet altijd is het even eenvoudig om goed en verantwoord te blijven eten. Roos: “Je kunt bijvoorbeeld veel last hebben van misselijkheid of een veranderde smaak. Hiervoor hebben we goede adviezen en tips, al blijft het vaak een kwestie van uitproberen en per dag proberen wat smaakt of je gewone voeding verrijken met eiwitrijke poeders of modules. Soms is het nodig om op medische voeding over te gaan of, als het echt niet meer gaat, op sondevoeding.”

Bewegen en voeding

“Eén van de meest voorkomende klachten is vermoeidheid en daardoor ook vaak een verminderde eetlust”, weet Maaike. “Ook daarbij kunnen wij adviezen geven. Het klinkt misschien tegenstrijdig als je zo moe bent, maar juist door in beweging te komen, ga je je fitter voelen en verbetert je eetlust. Het is zelfs aangetoond dat, wanneer je zorgt dat je genoeg beweging krijgt, je minder last hebt van misselijkheid na je chemokuren. Juist die combinatie, beweging en voeding, is ontzettend belangrijk. Daarom werken we ook regelmatig samen met een oncologisch fysiotherapeut. We hebben een uitgebreid netwerk waarnaar we je kunnen doorverwijzen naar iemand bij jou in de buurt.”

Spierverlies en kanker

Door de kanker is je stofwisseling verstoord geraakt. Je lichaam heeft meer behoefte aan eiwitten dan normaal. Wanneer je te weinig eiwit binnenkrijgt via de voeding kan er spiermassa worden afgebroken. Door het verlies van spiermassa verzwak je. Op deze manier kun je, zelfs al heb je een te hoog gewicht, ondervoed raken.

Over MalnuCare

In Nederland komt (dreigende) ondervoeding in de zorg nog op grote schaal voor. De aanpak van ondervoeding gebeurt nu voornamelijk door zorgprofessionals in de tweede lijn. Overdracht is er nog veel te weinig waardoor de zorg in de eerste lijn niet vervolgd kan worden. Uit cijfers blijkt dat in het ziekenhuis 25-40% van de patiënten, in het verpleeghuis 20-25% en in de thuiszorg 15-25% van de patiënten ondervoed is. Inmiddels is veel bekend over de gevolgen van ondervoeding bij risicogroepen, zoals ouderen, chronisch zieken en patiënten rondom een operatie.

Heb je vragen of wil je graag hulp bij het onderwerp ‘Voeding & spijsvertering’ bij kanker? Ga dan in gesprek met onze ondersteuningsconsulent via de online omgeving ‘Mijn OOK’. Maak kennis tijdens een intakegesprek en bekijk samen wat jouw behoeften zijn. Vervolgens krijg je de begeleiding die bij jou past, zoals bijvoorbeeld een maandelijks videobelconsult. Klik op de onderstaande knop voor meer informatie.

Meer informatie Mijn OOK

Bestel of bekijk het magazine online

Dit artikel is gepubliceerd in het magazine ‘Leven & Kanker’. Bestel het magazine tegen verzendkosten, of bekijk het online.

Bekijk het magazine

Mindfulness: Bron van veerkracht bij kanker

24 januari 2022

Zingeving
Je leest en hoort steeds vaker over mindfulness. Maar wat kan mindfulness eigenlijk voor je betekenen als je kanker hebt of hebt gehad?

“Het gevoel dat je zelf iets kunt doen is een prettige bijkomstigheid.”

Je leest en hoort steeds vaker over mindfulness. Maar wat kan mindfulness eigenlijk betekenen als je kanker hebt of hebt gehad?

De diagnose kanker zet je hele leven op z’n kop.

Van het ene op het andere moment bestaat je leven uit afspraken in het ziekenhuis, onderzoeken, uitslagen en behandelingen. Veel mensen beschrijven het als een rollercoaster. Dit vergt veel van je en het is niet vreemd als hier gevoelens van angst, stress, onmacht of boosheid bij komen kijken.

Mindfulness helpt om veerkrachtiger om te gaan met stressvolle gebeurtenissen of momenten wanneer het niet gaat zoals je zou willen.

Hoe kun je het beste omgaan met de emoties en gedachten die je krijgt? En hoe blijf je toch zo goed mogelijk doorleven, ondanks alle veranderingen, het fysieke ongemak en het feit dat je dagelijks leven opeens heel anders verloopt? Hoe geef je invulling aan je leven, tijdens en na de behandeling, zodat er momenten van plezier en voldoening kunnen zijn?

Mindfulness (‘opmerkzaamheid’ of ‘aandachtigheid’) kan je helpen beter om te gaan met al deze gevoelens, gedachten en veranderingen. Ook helpt mindfulness om veerkrachtiger om te gaan met stressvolle gebeurtenissen of momenten wanneer het niet gaat zoals je zou willen. Je leert jezelf sneller te herpakken. Het gevoel dat je zelf iets kunt doen, dat je de regie weer wat terugkrijgt, is bovendien een prettige bijkomstigheid.

Uit wetenschappelijk onderzoek* bij mensen met kanker is gebleken dat het volgen van een mindfulnesstraining leidt tot vermindering van het ervaren van stress (angst en somberheid) en zorgt voor verbetering in kwaliteit van leven en welzijn.

*Radboud Centrum voor Mindfulness

Effecten

Mindfulness is veelvuldig wetenschappelijk onderzocht. Een aantal effecten die je kunt ervaren, zijn:

je meer bewust worden en inzicht krijgen in je gedachtenpatronen, je reacties, je handelen, je emoties en gemoedstoestanden (en de keuze om daar soms anders mee om te gaan)
meer emotionele afstand kunnen nemen van moeilijke situaties

bewustwording van je grenzen en er anders mee omgaan

verbetering van concentratie (meer focus en minder piekeren)

vermindering van vermoeidheid die veroorzaakt wordt door stress

vermindering van somberheid / depressie en angst
beter kunnen omgaan met (chronische) pijn
minder last hebben van psychische klachten als gevolg van je ziekte

meer voldoening en tevredenheid, je bewuster worden van mooie momenten en ervan genieten.

Veel gestelde vragen over mindfulness bij kanker

“Hoe werkt het?”

Mindfulness is een vaardigheid die je kunt oefenen. Hiervoor volg je een mindfulnesstraining. Deze groepstraining heeft 8 wekelijkse bijeenkomsten en een oefendag in stilte.

Tijdens de trainingsperiode oefen je dagelijks thuis met de mindfulnessoefeningen. Aan het einde van de training kijk je hoe je mindfulness wilt en kunt integreren in je dagelijks leven.

Om het je gemakkelijk te maken, ontvang je als deelnemer van een CVM-Mindfulnesstraining een abonnement van 3 maanden cadeau op CVM Mindful Leven, waarbij je toegang krijgt tot dagelijkse online live-meditaties, videoseries, webinars, podcasts en blogs. Zo blijf je geïnspireerd en in verbinding met andere beoefenaars.

“Ik ben vermoeid. Kan ik de training volgen?”

Mindfulnessoefeningen zijn fysiek niet intensief: de ene keer doe je een oefening liggend, de andere keer zittend op een stoel, bank of meditatiekussen. Ook zijn er bewegingsoefeningen, vergelijkbaar met yoga, maar dan minder intensief. Je kunt ook altijd een oefening onderbreken als dat op dat moment beter voor je is.

Je kunt de mindfulnesstraining op locatie volgen, maar er zijn ook online trainingsgroepen, als dit voor jou prettiger is. Voorafgaand aan de training bespreek je met de trainer jouw mogelijkheden.

Mindfulness zoals we die in de westerse wereld kennen is ontwikkeld door Jon Kabat Zinn (USA), die werkte met chronisch zieken en hen leerde om beter om te gaan met hun stress, angst en pijn die kwamen kijken bij hun ziekte. Inmiddels bestaat deze mindfulnesstraining (ook wel MBSR genoemd) alweer ruim 40 jaar en is er veel onderzoek gedaan naar de effectiviteit, ook bij (voormalig) kankerpatiënten.

Over Centrum voor Mindfulness (CVM)

Het CVM is een trainings-, opleidings- en expertisecentrum op het gebied van mindfulness. Het centrum wil bijdragen aan de kwaliteit van leven en werken, opvoeding, onderwijs en gezondheid door de integratie van mindfulness in alle onderdelen van de samenleving. CVM verzorgt mindfulnesstrainingen verspreid door het land en ook online. Alle mindfulnesstrainers zijn opgeleid en gecertificeerd op het hoogste niveau (VMBN categorie 1).

Wil je meer weten over mindfulness en de trainingen bij het Centrum voor Mindfulness? Kijk dan op de website onder ‘Trainingen & workshops’

Heb je vragen? Mail of bel!!

Heb je vragen of wil je graag hulp bij het onderwerp ‘Zingeving’ bij kanker? Ga dan in gesprek met onze ondersteuningsconsulent via de online omgeving ‘Mijn OOK’. Maak kennis tijdens een intakegesprek en bekijk samen wat jouw behoeften zijn. Vervolgens krijg je de begeleiding die bij jou past, zoals bijvoorbeeld een maandelijks videobelconsult. Klik op de onderstaande knop voor meer informatie.

Meer informatie Mijn OOK

Bestel of bekijk het magazine online

Dit artikel is gepubliceerd in het magazine ‘Leven & Kanker’. Bestel het magazine tegen verzendkosten, of bekijk het online.

Bekijk het magazine

“Ik voel een enorme druk om te blijven leven”

24 januari 2022

Gedachten & emoties
Het Helen Dowling Instituut staat klaar voor mensen met kanker en hun dierbaren

“Wij durfden niet meer vooruit te kijken; plannen te maken. Alles wat eerst zo normaal was, is opeens weg.”

In 2012 kreeg Niels’ enige zus Sandra te horen dat zij een ongeneeslijke vorm van kanker heeft. In 2019 krijgt zijn vrouw Bianca dezelfde boodschap. “Het is niet te beschrijven, de impact die dit heeft. Je wordt overspoeld door angst en verdriet, maar het confronteerde mij ook enorm met mijn eigen sterfelijkheid. Ik voel een enorme druk om te blijven leven, want als mij iets overkomt, blijven de kinderen alleen achter.”

Niels’ vrouw Bianca krijgt het slechte nieuws in november 2019. Levensverwachting: een jaar. “Als je buiten staat na zo’n bericht, bekijk je alles anders: je leven, je werk, je -toekomst. Wij durfden niet meer vooruit te kijken; plannen te maken. Alles wat eerst zo normaal was, is opeens weg. We worstelden enorm met hoe we het moesten vertellen tegen onze kinderen. Zij waren op dat moment 7 en 10. Hoe vertel je een kind, dat eigenlijk nog niets weet van dood en leven, dat zijn moeder er over een jaar waarschijnlijk niet meer is?
We besloten eerst maar even niets te zeggen tot we wisten hoe, maar dat werkte niet.”

“Als je buiten staat na zo’n bericht, bekijk je alles anders: je leven, je werk, je -toekomst. Wij durfden niet meer vooruit te kijken; plannen te maken. Alles wat eerst zo normaal was, is opeens weg. We worstelden enorm met hoe we het moesten vertellen tegen onze kinderen.”

Open en nuchter

“Onze therapeut bij het HDI heeft ons daarbij geholpen. Het is fijn om hierover te praten met iemand die ervaring heeft. Je wilt niet dat je kinderen lijden, je wilt dat hun leven zoveel mogelijk doorgaat, maar ze merken dat wij van slag zijn. Toen we het vertelden, hadden de kinderen veel -concrete vragen. Ze wilden weten waar ze aan toe zijn. Maar juist dát weten we niet. We waren verrast hoe open en nuchter ze erover praten met vriendjes. Soms zegt de jongste opeens tijdens een speelafspraak “Mijn mama gaat dood”, waardoor andere ouders schrikken.”

“Delen is belangrijk als je elkaar niet nu al wilt verliezen.”

“Wat zie je er moe uit”

“Zelf vond ik het moeilijk om te delen hoe het met mij ging. Ik was niet met mezelf bezig. Dan stapten we binnen bij onze therapeut en zei die “Wat zie je er moe uit, Niels”, en -realiseerde ik me pas: dat bén ik ook. Het was intensief om na een werkdag een speciale maaltijd te koken voor Bianca en ook nog ander eten voor mij en de kinderen. Bianca onderging chemotherapie, dus ik wilde haar helemaal ontzien. Maar dat het een wissel op mij trok, had ik eigenlijk niet eens door. Dat was een eyeopener voor ons allebei. Tijdens de -gesprekken hoor je de ander praten en denkt: “Dat wist ik niet.” Delen is belangrijk als je elkaar niet nu al wilt verliezen.”

Lockdown

“Drie maanden later brak de coronacrisis uit. Bianca was zó bang om besmet te raken dat ze ons opsloot in huis. Daarna volgde de lockdown. Mij gaf het rust, niet meer hele dagen onderweg zijn voor werk en geen kinderen van en naar school brengen. Dat scheelde enorm in de vermoeidheid. Voor Bianca gaf het juist enorme stress omdat ze enorm angstig was. De kinderen deed het ook geen goed. School was juist dé plek waar kanker er even niet was en het leven leek op hoe het voorheen was.”

Vooruitkijken

“Dankzij de therapie durfde Bianca stapje voor stapje het leven weer toe te laten. Intussen is het ene jaar dat ze zou leven al twee jaar geworden. Aan de ene kant ontzettend fijn, maar tegelijkertijd hebben de kinderen het idee dat het wel meevalt met die kanker. Tijdens de chemo was het merkbaar en zichtbaar, maar nu ziet mamma er goed uit en lijkt ze alles weer te kunnen. Dan ben je toch bang: wanneer komt de klap? Die spanning sluimert altijd op de achtergrond en bij elke scan piekt ‘ie. Dat zie ik ook meteen aan de gezichten van de kinderen. Tegelijkertijd koesteren we de extra tijd en durven we steeds langer vooruit te denken. Ook zijn we weer op vakantie geweest afgelopen zomer. We leven weer en dat voelt goed.”

Over het Helen Dowling Instituut

Het Helen Dowling Instituut is een ggz-instelling die zich richt op psychologische zorg bij kanker. We bieden zorg aan mensen met kanker en hun naasten die psychologische hulp nodig hebben. Dit op meerdere locaties in Nederland. Naast de zorg verrichten we onderzoek en bieden we scholing. Het Helen Dowling Instituut staat klaar voor mensen met kanker en hun dierbaren.

Heb je vragen of wil je graag hulp bij het onderwerp ‘Gedachten & emoties’ bij kanker? Ga dan in gesprek met onze ondersteuningsconsulent via de online omgeving ‘Mijn OOK’. Maak kennis tijdens een intakegesprek en bekijk samen wat jouw behoeften zijn. Vervolgens krijg je de begeleiding die bij jou past, zoals bijvoorbeeld een maandelijks videobelconsult. Klik op de onderstaande knop voor meer informatie.

Meer informatie Mijn OOK

Bestel of bekijk het magazine online

Dit artikel is gepubliceerd in het magazine ‘Leven & Kanker’. Bestel het magazine tegen verzendkosten, of bekijk het online.

Bekijk het magazine

Een haarwerk kan ervoor zorgen dat je er niet ziek uitziet.

Zo natuurlijk mogelijk

Tijdig afspraak maken

Vergoeding

Echt haar of synthetisch haar

Over Aderans Hair Center

Bestel of bekijk het magazine online

Geen mantelpak en plakje cake

Verhalen die raken

Afscheid bij leven

Onvergetelijk en waardevol

Regisseur van je eigen afscheid

Bestel of bekijk het magazine online

Fitter erin, fitter eruit

Lichamelijke klachten

Spierkracht en conditie trainen

Ondersteuning bij beweging

Bestel of bekijk het magazine online

“Het is belangrijk om vanaf de diagnose aandacht te hebben voor werk en werk mee te nemen als behandeldoel.”

Terugkeer naar werk

Werk als behandeldoel

Verwijzing naar de BACO

Bestel of bekijk het magazine online

Lotgenotenbijeenkomsten

Veilige omgeving

Depressies en psychische problemen

De juiste voorlichting

Doelstellingen:

Over Achter de regenboog

Bestel of bekijk het magazine online

“Juist als je behandelingen ondergaat, is het extra belangrijk om fit te zijn én te blijven.”

Goede voeding bij kanker: van levensbelang!

Goede conditie

Tips en adviezen

Bewegen en voeding

Spierverlies en kanker

Over MalnuCare

Bestel of bekijk het magazine online

“Het gevoel dat je zelf iets kunt doen is een prettige bijkomstigheid.”

De diagnose kanker zet je hele leven op z’n kop.

Effecten

Veel gestelde vragen over mindfulness bij kanker

Over Centrum voor Mindfulness (CVM)

Bestel of bekijk het magazine online

“Wij durfden niet meer vooruit te kijken; plannen te maken. Alles wat eerst zo normaal was, is opeens weg.”

Open en nuchter

“Wat zie je er moe uit”

Lockdown

Vooruitkijken

Over het Helen Dowling Instituut

Bestel of bekijk het magazine online

Blijf op de hoogte

Snel naar

Contact

Zoeken