Vijf vragen aan: Henry Wolterink – Geestelijk verzorger

“Erover praten is uiteindelijk veel belangrijker dan het vinden van een oplossing”

Wie de diagnose kanker krijgt wordt veelal geconfronteerd met vragen over de zin van het leven, ziekte en de dood. Deze maand spreken we Henry Wolterink, geestelijk verzorger in het Maasstad Ziekenhuis. We stellen hem vijf vragen over zijn rol binnen het ziekenhuis en het belang van het gesprek met de patiënt rondom zingeving. 

1. Kun je kort iets over jezelf vertellen en over je rol als geestelijk verzorger?

Ik ben Henry Wolterink, 62, en ik werk als geestelijk verzorger in het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam. Veel mensen koppelen deze functie nog steeds aan het geloof, maar het is inmiddels veel breder geworden. Iedereen heeft een bepaalde levensbeschouwing. De existentiële vragen die het leven je stelt, dat is waar mijn vak over gaat: ‘Waarvoor zijn we hier?’ ‘Wat doen we hier?’ Wanneer je te maken krijgt met een crisis zoals kanker komen dat soort vragen naar de oppervlakte. De antwoorden heb ik natuurlijk ook niet, maar ik kan wel door mijn manier van vragen stellen helpen om wat duidelijkheid te creëren. Vaak is het voeren van een gesprek over deze onderwerpen al heel ordenend, het feit dat erover gepraat kan worden. Zoals Machteld Huber zegt: “Zingeving is de sterkste gezondheid bevorderende kracht in de mens”. Ik zie hoe dat in de praktijk inderdaad vaak zo is.

2. Wat wil jij als geestelijk verzorger bij de patiënt bereiken?

Mijn doel is vooral om een goede gesprekspartner te zijn. Vaak zijn patiënten na de diagnose kanker volledig in paniek. Alleen het woord ‘kanker’ roept al zo enorm veel emoties en gedachten op. En ondanks dat het ondertussen een chronische ziekte aan het worden is, denken veel mensen toch: ‘kanker, dan ga je dood’. Ik probeer het onderwerp bespreekbaar te maken, waardoor de patiënt zelf wat orde krijgt. Uiteindelijk hoop ik dat dit er toe leidt dat men iets van vrede of rust vindt.

3. Waar kun je zelf of als naaste het beste naartoe als je vragen of hulp nodig hebt op dit gebied?

Op de oncologie afdeling spreek ik voornamelijk mensen die in de acute fase van de ziekte zitten. Ik verwijs dan zelf ook vaak door naar de psycholoog en de maatschappelijk werker binnen het ziekenhuis. Dat patiënten kunnen praten met iemand vinden ze sowieso fijn, en met wie maakt in eerste instantie niet zoveel uit. Bij vragen over de zin van het leven moet men wel echt bij de geestelijk verzorger terechtkomen, daar zijn we speciaal voor opgeleid. Daarnaast verwijzen oncologieverpleegkundigen op de poli door naar Stichting OOK. De verwerking van kanker komt namelijk vaak pas naderhand. Dan is de online begeleiding die je kunt krijgen via Mijn OOK een fijn hulpmiddel, bijvoorbeeld op het gebied van zingeving.

4. Met wat voor soort vragen komen mensen bij je? Kun je een voorbeeld noemen?

Dat is heel verschillend, maar er zijn wel een aantal vragen die vaak terugkomen. Zo krijg ik geregeld de ‘waarom’ vraag: ‘Ik heb altijd zo netjes geleefd en opgepast, waarom overkomt mij dit?’ Daar heb ik natuurlijk geen antwoord op, maar er schuilt meestal wel wat onder. Verongelijktheid bijvoorbeeld. Is het feit dat jij kanker hebt niet eerlijk? Tegenover wie dan, gaat daar iemand over? Of angst. Dat zijn de onderwerpen waar je op terecht komt. Maar ook de pijn over het afscheid moeten nemen is iets wat vaak aan bod komt. Mensen zeggen regelmatig: ‘Ach dat ik zelf ga, dat vind ik niet zo erg, maar mijn kinderen blijven alleen achter. Voor hen zou ik nog willen leven.’

5. Heb je nog tips hoe om te gaan met vragen of (negatieve) gedachten rondom de zin van het leven bij kanker? 

Zoek een gesprekspartner. Dit kan bijvoorbeeld een geestelijk verzorger zijn, die zijn er tegenwoordig ook binnen de eerste lijn. Erover praten is uiteindelijk veel belangrijker dan het vinden van een oplossing.

Meer informatie

Stichting OOK

Heb jij vragen over het omgaan met de gevolgen van kanker, bijvoorbeeld op gebied van zingeving? Kom via de online omgeving Mijn OOK in contact met een ondersteuningsconsulent, en ontvang persoonlijk advies en begeleiding. Lees hier meer informatie over het platform en het aanmaken van een account.

Start met ondersteuningsconsulent voor kankerpatiënt in Deventer

Het Deventer Ziekenhuis start met een nieuwe vorm van ondersteuning voor mensen met kanker. Ondersteuningsconsulenten brengen met patiënten in kaart wat iemand nodig heeft na een behandeling. Denk aan hulp bij vragen over de invloed van kanker op je relatie, je financiën en je werk. Met hulp van Stichting Optimale Ondersteuning bij Kanker (OOK) heeft het ziekenhuis vijf ondersteuningsconsulenten opgeleid voor de ondersteuning van hematologie- en longkankerpatiënten.

Het aanbod van formele en informele zorg voor mensen met kanker is groot. Ervaren oncologieverpleegkundigen van het Deventer Ziekenhuis nemen vanaf nu de rol van ondersteuningsconsulent op zich. Ze helpen patiënten om in dit brede aanbod de juiste, passende ondersteunende zorg te vinden. Het gaat vooral om ondersteuning bij niet-medische vraagstukken. “Denk aan de invloed van kanker op je relatie, je werk en je dagelijkse bezigheden”, licht ondersteuningsconsulente Petra Marsman van het Deventer Ziekenhuis toe.

Iedereen met een vraag over leven met kanker is welkom bij de ondersteuningsconsulenten van het Deventer Ziekenhuis. “Het is niet nodig om met onbeantwoorde vragen en zorgen rond te lopen, wat nog vaak gebeurt”, aldus Marja Fuchs, programmamanager Oncologie van het Deventer Ziekenhuis. “In toenemende mate wordt kanker een chronische aandoening. Dat vraagt om een andere kijk op het leven met kanker. Wij willen patiënten laten zien hoeveel mogelijkheden er zijn en maken ze graag wegwijs in het brede aanbod van tools en nazorg.”

Noodzaak van ondersteunende zorg

Dit voorjaar bleek uit onderzoek van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) dat er in Nederland bijna 800.000 mensen leven met of na kanker en dat een aanzienlijk deel van hen klachten ervaart door de kanker en de behandelingen. Ze ervaren klachten zoals: chronische vermoeidheid en angst voor de terugkeer van kanker. De gevolgen voor het dagelijkse leven, sociale relaties en werk zijn vaak groot. Daar zoeken patiënten in toenemende mate hulp en advies bij.

Het Deventer Ziekenhuis zet daarom de ondersteuningsconsulent in, een initiatief van Stichting Optimale Ondersteuning bij Kanker (OOK). Een ondersteuningsconsulent is een ervaren oncologieverpleegkundige die met de patiënt en zijn naaste(n) bespreekt wat het betekent om te leven met kanker. “Hoe toegankelijker deze vorm van zorg wordt, hoe beter patiënten en hun naasten geholpen kunnen worden. Vanuit Stichting OOK zetten we ons elke dag in om iedereen die daar behoefte aan heeft, de juiste ondersteuning aan te bieden. Hetzij via de ondersteuningsconsulent in het ziekenhuis of via onze online omgeving, Mijn OOK. Waar mensen ook online terecht kunnen voor vragen”, aldus Bart Diederen, directeur Stichting OOK.

Bereikbaarheid

De ondersteuningsconsulenten in Deventer houden twee dagdelen per week spreekuur. Patiënten die onder behandeling zijn bij een longarts of hematoloog worden, op verzoek, door de casemanager doorverwezen naar het spreekuur van de nieuwe ondersteuningsconsulenten. Ze zijn bereikbaar via telefoonnummer: 0570-536435 of via e-mail: ondersteuningsconsulent@dz.nl.

Meer informatie

Meer weten over de ondersteuningsconsulent? Lees hier over deze manier van werken of neem contact op met Anne-Marie Bart via Anne-MarieBart@stichting-ook.nl.