Hoe ervaren patiënten ondersteuning bij kanker?

Resultaten QuickScans van 14 ziekenhuizen

November 2017- Tijdens de V&VN Oncologiedagen van vorige week hebben wij de resultaten van QuickScans van veertien ziekenhuizen gepresenteerd in een poster. De belangrijkste conclusies uit deze onderzoeken zijn o.a dat op alle thema’s de patiënten met kanker klachten en problemen ervaren als gevolg van de ziekte, dat de patiënten wel informatie ontvangen, maar niet op het juiste moment en niet over de thema’s waar zij klachten ervaren. De informatie over ondersteuning wordt niet op maat aangeboden. Verder worden de patiënten niet structureel en op meerdere momenten gescreend op niet-medische ondersteuningsbehoefte en worden patiënten nauwelijks verwezen naar ondersteunende zorg buiten het ziekenhuis.

Download hier de poster

Hoe is de ondersteuning bij kanker geregeld in jouw ziekenhuis? Wil je als zorgprofessional meer informatie over de werkwijze van een QuickScan? Neem dan contact op met Anne-Marie Bart of Rik van Bemmel via het contactformulier (onderwerp QuickScan).

Stichting OOK verleent zorg op maat

Sjaak Bloem (Nyenrode Business Universiteit) heeft het SBG-model ontwikkelt waarmee op een eenvoudige manier richting wordt gegeven aan het type ondersteuning dat mensen nodig hebben, aanvullend op de medische behandelingen. Ook Stichting OOK is aan het onderzoeken hoe dit model verder geïmplementeerd kan worden om betere ondersteuning te bieden. Hij vertelt hier meer over in onderstaande column:

Veel mensen zijn een ‘relatief klein deel’ van hun tijd in het ziekenhuis om behandeld te worden voor hun ziekte. Denk bijvoorbeeld aan een chemokuur die iedere drie weken wordt toegediend. Een aantal vragen kunnen we ons daarbij stellen, bijvoorbeeld: ‘Hebben we voldoende inzichten – tussen de behandelingen door – wat de wensen en behoeften zijn van deze mensen in hun thuissituatie?’, ‘Hoe kunnen wij ze het beste ondersteunen?’ of ‘Wat voor concrete praktische hulp en zorgprogramma’s hebben zij nodig?’

Ondersteuningsconsulenten

Stichting OOK brengt de behoefte aan zorg van mensen met kanker op een gestructureerde wijze in kaart. Het betreft die zorg die nodig is om de geboden medische behandelingen te ondersteunen – veelal zorg buiten het ziekenhuis en dus in de eigen leefomgeving van de patiënt. Gesprekken worden gevoerd door ondersteuningsconsulenten in het ziekenhuis, dit in volledige samenwerking met de zorgprofessionals uit het ziekenhuis. Op deze manier leveren zij een cruciaal ‘onderdeel’ in de zorg rondom kanker en vormen zij een belangrijke schakel in het zorgtraject.

SBG model

Vanuit mijn leerstoel (Nyenrode Business Universiteit) hebben we een model ontwikkeld (SBG-model) om op een eenvoudige manier richting te geven aan het type ondersteuning wat mensen behoeven (complementair aan hun medische behandeling). De gezondheidsbeleving van individuen (en haar determinanten) is daarbij leidend. Op basis van de scores op 6 vragen (gerelateerd aan de acceptatie en ervaren controle van de gezondheidstoestand van een individu) wordt de richting bepaald wie welke vorm van informatie en/of ondersteuning nodig heeft.

Zorg op maat!

Deze wijze van denken komt zeer overeen hoe Stichting OOK zorg verleent aan mensen met kanker. Stichting OOK is momenteel aan het onderzoeken hoe zij het model kunnen integreren in de gesprekken die de ondersteuningsconsulenten voeren met patiënten. Enerzijds om nog meer de zorg gerichter in te kunnen zetten. Anderzijds om de effecten van de verleende zorg te kunnen vaststellen op een (administratief) zeer eenvoudige manier. Stichting OOK blijft zichzelf en haar dienstverlening continu verbeteren door open te staan voor nieuwe initiatieven en werkwijzen. Zorg op maat!

Sjaak Bloem (PhD)
Chair: Health care consumers & experienced health
Nyenrode Business Universiteit
Breukelen

Start pilot spreekuur

Remco Albers is verpleegkundig specialist Oncologie en Hematologie. Remco is onlangs gestart met het spreekuur nazorg voor oncologische patiënten in het OOK Centrum Rotterdam.

Je werkt in het Maasstad Ziekenhuis. Kun je omschrijven wat je werkzaamheden zijn?

‘Ik verleen onder andere de nazorg voor mensen met kanker. Ofwel de follow-up van een behandeltraject.’

Er komt nu een spreekuur Nazorg in het OOK Centrum. Wat is dat voor spreekuur?

‘Tijdens de follow-up fase voor patiënten met kanker wordt vaak jarenlang routinematig controleonderzoeken gedaan. Het gaat dan om de opsporing van lokale terugkeer van de ziekte, uitzaaiingen op afstand en ook tweede primaire tumoren, voordat er klachten zijn. Het idee hierachter is dat bij vroege opsporing de behandelkansen en resultaten beter zijn en er een grotere overlevingskans is. Er is veel aandacht voor de diagnose en behandeling. Met de komst van het “Nazorg spreekuur” wordt daarnaast ook aandacht besteed aan psychosociale en maatschappelijke vraagstukken. De vraag ‘hoe gaat het nu met u?’ staat daarin centraal. Daarbij gaat het om de eerste screening en laagdrempelig doorverwijzen naar psychosociale zorg. Dit kan bijvoorbeeld naar de ondersteuningsconsulent die tevens ook in het OOK Centrum zit.’

Voor wie is het spreekuur?

‘Het spreekuur is er voor alle oncologische patiënten van het Maasstad Ziekenhuis die chemotherapie, immunotherapie of hormonale therapie hebben gehad. Mogelijk zal dit in de toekomst uitgebreid gaan worden voor andere patiënten.’

Wanneer vindt het spreekuur plaats en hoe kunnen mensen hier gebruik van maken?

‘Donderdagmiddag vanaf 13.00 uur kunnen mensen terecht op het spreekuur. De afspraak wordt gepland in het ziekenhuis wanneer men wordt doorverwezen door de medisch specialist of verpleegkundig specialist. Het is afhankelijk van de onderzoeken in hoeverre de afspraak in het OOK Centrum is. Dit wordt per patiënt beoordeeld en besproken.’

Waarom vindt het spreekuur in het OOK Centrum Rotterdam plaats?

‘Omdat we het belangrijk vinden dat mensen die ziek zijn geweest, zo min mogelijk geconfronteerd worden met mensen die nog wel ziek zijn. We willen de nazorg uit het ziekenhuis halen en een meer huiselijke sfeer brengen. Het OOK Centrum is daarbij ideaal, omdat het vlakbij het Maasstad Ziekenhuis ligt. Daarnaast is eventuele doorverwijzing naar de ondersteuningsconsulent in het OOK Centrum net zo gemakkelijk.’

Het OOK Centrum Rotterdam bevindt zich bij ingang 3 op de Zorgboulevard, Maasstadweg 90 in Rotterdam.